دلار نیمایی؛ رهبر بازار 

با نزدیک شدن به اجرای مکانیسم ماشه و احتمال اجرای اسنپ‌بک، بازار بورس ایران تحت تأثیر ریسک‌های سیاسی قرار گرفت. به دلیل تنش‌های مرتبط با درگیری با رژیم صهیونیستی، شاخص کل بورس به محدوده ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد کاهش یافت. با اجرای مکانیسم ماشه، بخشی از عدم‌قطعیت‌های سیاسی برطرف شد و بازار از این ریسک عبور کرد، زیرا اثرات اسنپ‌بک پیش‌تر در قیمت‌ها لحاظ شده بود. این امر بازار را به سمت متغیرهای اقتصادی، به‌ویژه نرخ دلار نیما، سوق داد و خطر جنگ را موقتاً کاهش داد. نرخ دلار نیما اکنون محرک اصلی رشد بازار است. برخی فعالان بازار پیش از انتشار رسمی اخبار تغییرات نرخ دلار نیما، از این موضوع مطلع بوده و اقدام به خرید کردند که این اتفاق به صعود بازار کمک کرد. پس از انتشار اخبار رسمی، سایر سرمایه‌گذاران نیز وارد بازار شدند و شاخص کل به سطوح بالاتری رسید.
افزایش نرخ دلار نیما تأثیر قابل‌توجهی بر بازار دارد. با فرض کف شاخص کل در محدوده ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تا ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد، افزایش ۲۰ تا ۲۵ درصدی نرخ دلار نیما به ۷۰ هزار تومان می‌تواند شاخص را به ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تا ۳ میلیون واحد برساند. برای نمونه، شرکت ملی صنایع مس ایران (فملی) قیمت‌هایی حدود ۹۳ هزار تومان را تجربه می‌کند که ۳۰ درصد بالاتر از نرخ‌های قبلی است.
با کاهش نسبی ریسک‌های سیاسی و تمرکز بر متغیرهای اقتصادی، بازار پتانسیل رشد دارد. این رشد به میزان افزایش نرخ دلار نیما وابسته است. کاهش بیشتر ریسک‌های سیاسی می‌تواند اهداف بالاتری را رقم بزند. هرچند مکانیسم ماشه در بلندمدت ممکن است انتظارات تورمی را افزایش دهد، اما در کوتاه‌مدت، بازار از این ریسک عبور کرده است. سیاست‌های بانک مرکزی در خصوص نرخ دلار نیما نیز به رشد بازار کمک کرده است.
در جمع‌بندی، پیش از مکانیسم ماشه، بازار تحت تأثیر ریسک‌های سیاسی روند نزولی داشت. با کاهش عدم‌قطعیت و افزایش نرخ دلار نیما، بازار صعود کرد. ورود پول‌های هوشمند و سیاست‌های بانک مرکزی محرک این رشد بوده و تداوم آن به افزایش نرخ دلار نیما و کاهش ریسک‌های سیاسی بستگی دارد.

• احسان طاهری - کارشناس بازار سرمایه

• شماره ۶۰۹ هفته نامه اطلاعات بورس